Obowiązek przeprowadzenia wstępnych szkoleń bhp

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa pracodawca ma obowiązek przeszkolenia swoich pracowników w zakresie BHP. Szczegóły przeprowadzenia szkoleń BHP zostały zawarte w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004r. (Dz.U.04.180.1860 z późn. zm.). Pierwszym szkoleniem BHP jakie pracodawca musi zorganizować  dla swoich pracowników jest szkolenie wstępne.

Rodzaje szkoleń wstępnych

Szkolenie wstępne dzielimy na:

• Instruktaż ogólny– zapewnia uczestnikom poznanie podstawowych przepisów BHP zawartych w Kodeksie Pracy, zasad udzielania pierwszej pomocy ale również regulaminów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy w danym zakładzie pracy. Instruktaż ogólny może przeprowadzić pracownik służby BHP lub inna osoba działająca na zlecenie pracodawcy pełniąca zadania tej służby.
• Instruktaż stanowiskowy – zapewnia uczestnikom zapoznanie się z czynnikami środowiska pracy występującymi na ich stanowiskach, ryzykiem zawodowym, sposobami ochrony przed zagrożeniami oraz metodami bezpiecznego wykonywania pracy. Instruktaż powinno się przeprowadzić za każdym razem kiedy zmieniają się warunki pracy np. techniczno-organizacyjne ale również dla pracownika który zmienia stanowisko pracy. W przypadku gdy pracownik wykonuje pracę na kilku stanowiskach powinien odbyć instruktaż na każdym z nich. Instruktaż ogólny może przeprowadzić pracodawca lub inna osoba kierująca pracownikami jeżeli posiada odpowiednie kwalifikacje, doświadczenie zawodowe oraz przeszkolenie w zakresie prowadzenia instruktażu stanowiskowego.

Szkolenia okresowe dla pracowników

Jednym z podstawowych obowiązków każdego pracodawcy jest zapewnienie pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Szczegółowe informacje na ten temat można znaleźć w dziale X Kodeksu Pracy. Do obowiązków tych zalicza się także przeszkolenie pracowników z zakresu BHP. Kwestie szkoleń w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy reguluje rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. (Dz.U.04.180.1860 z późn. zm.).

Szkolenie okresowe BHP jest przeprowadzane w celu aktualizacji i ugruntowania wiedzy oraz umiejętności w dziedzinie BHP a także zaznajomienia uczestników z nowymi rozwiązaniami techniczno-organizacyjnymi w tym zakresie.

Rodzaje szkoleń okresowych bhp

Szkolenie okresowe:

• Szkolenie BHP dla pracodawców i innych osób kierujących pracownikami przeprowadza się w formie kursu, seminarium lub samokształcenia kierowanego (online) nie rzadziej niż raz na 5 lat. Pierwsze szkolenie okresowe należy przeprowadzić w okresie do 6 miesięcy od momentu zatrudnienia.
• Szkolenie BHP dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych przeprowadza się tylko w formie instruktażu, nie rzadziej niż raz w roku na stanowiskach, na których występują szczególnie duże zagrożenia. Jeżeli takie zagrożenia nie występują nie rzadziej niż raz na 3 lata. Pierwsze szkolenie okresowe należy przeprowadzić w okresie do 12 miesięcy od momentu zatrudnienia.
• Szkolenie BHP dla pracowników inżynieryjno-technicznych przeprowadza się w formie kursu, seminarium lub samokształcenia kierowanego (online) nie rzadziej niż raz na 5 lat. Pierwsze szkolenie okresowe należy przeprowadzić w okresie do 12 miesięcy od momentu zatrudnienia.
• Szkolenie BHP dla pracowników służby BHP przeprowadza się w formie kursu, seminarium lub samokształcenia kierowanego (online) nie rzadziej niż raz na 5 lat. Pierwsze szkolenie okresowe należy przeprowadzić w okresie do 12 miesięcy od momentu zatrudnienia.
• Szkolenie BHP dla pracowników administracyjno-biurowych i innych przeprowadza się w formie kursu, seminarium lub samokształcenia kierowanego (online) nie rzadziej niż raz na 6 lat. Pierwsze szkolenie okresowe należy przeprowadzić w okresie do 12 miesięcy od momentu zatrudnienia.

Polecamy: Egzamin sprawdzający wiedzę po szkoleniu bhp

Zwolnienie ze szkolenia okresowego

Ze szkolenia okresowego może być zwolniona osoba, która posiada aktualne zaświadczenie o odbyciu szkolenia BHP u innego pracodawcy na tym samym stanowisku pracy albo odbyła inne okresowe szkolenie BHP dla osoby zatrudnionej na innym stanowisku, jeżeli jego program uwzględnia zakres tematyczny wymagany programem szkolenia okresowego obowiązującego na nowym stanowisku pracy.

Egzamin

Szkolenie okresowe kończy się egzaminem. Po pozytywnym zdaniu egzaminu organizator wystawia zaświadczenie ukończenia okresowego szkolenia BHP. Odpis zaświadczenia powinien być przechowywany w aktach osobowych pracownika.

Sprzadzenie instrukcji bhp

Wprowadzanie w zakładzie pracy instrukcji bhp jest prawnym obowiązkiem pracodawców wynikającym zarówno z Kodeksu pracy (art. 2374 § 2 k.p.), jak i rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r., w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, zwanego dalej rozporządzeniem.

Ważne elementy takiej instrukcji to:

• nieokreślone przez żadne przepisy prawne, lecz zaakceptowane przez pracodawcę oraz osoby kierujące pracą reguły i procedury bezpiecznego postępowania wynikające z doświadczenia życiowego oraz przesłanek naukowo-technicznych,
• nienormowane prawem zasady wynikające z doświadczenia życiowego, rozwoju techniki i logicznego rozumowania, których przestrzeganie zapewnia faktyczne bezpieczeństwo pracy,
• pozaprawne normy postępowania, które są akceptowane przez pracowników nadzoru.

To, jaką treść będzie miałą dana instrukcja bhp, zależy przede wszystkim od inwencji pracowników służby bezpieczeństwa i higieny pracy, a także pracowników nadzoru oraz samych pracowników obsługujących maszyny. Należy pamiętać, że powinno się przy tym dokładnie zbadać konkretne stanowisko pracy oraz wziąć pod uwagę sugestie zatrudnionych na nim pracowników.

Instrukcje powinny odpowiednio określać zarówno czynności do wykonania przed rozpoczęciem danej pracy, a także zasady i sposoby bezpiecznego jej wykonywania, jak i czynności do wykonania po zakończeniu tej pracy oraz zasady postępowania w sytuacjach awaryjnych, stwarzających zagrożenie życia lub zdrowia pracowników (§ 41 ust. 2 ww. rozporządzenia).

Postępowanie powypadkowe

Zgodnie z art. 234 Kodeksu Pracy Pracodawca jest zobowiązany ustalić okoliczności i przyczyny wypadku w pracy, w drodze do lub z pracy, czy wypadku poza zakładem pracy.

Wypadek przy pracy

Za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:

1. w czasie podróży służbowej w okolicznościach innych niż określone dla wypadku przy pracy, chyba że wypadek spowodowany został postępowaniem pracownika, które nie pozostaje w związku z wykonywaniem powierzonych mu zadań;
2. podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony;
3. przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe.

Wypadek zrównany z wypadkiem przy pracy

Na równi z wypadkiem przy pracy, w zakresie uprawnienia do świadczeń określonych w ustawie z dnia 30 października 2002 r. o zaopatrzeniu z tytułu wypadków lub chorób zawodowych powstałych w szczególnych okolicznościach (Dz. U. Nr 199, poz. 1674) – traktuje się wypadek, któremu pracownik uległ:

1. w czasie podróży służbowej w okolicznościach innych niż określone dla wypadku przy pracy, chyba że wypadek spowodowany został postępowaniem pracownika, które nie pozostaje w związku z wykonywaniem powierzonych mu zadań
2. podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony;
3. przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe.

 Protokół powypadkowy

1. Po ustaleniu okoliczności i przyczyn wypadku, zespół powypadkowy sporządza w ciągu 14 dni od daty pisemnego zgłoszenia wypadku “Protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku” wg wzoru przedstawionego w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 16 września 2004 r. w sprawie wzoru protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy (Dz. U. Nr 227, poz. 2298).
2. Przedmiotowy protokół sporządza się w trzech (3) oryginałach: dla osoby poszkodowanej, dla firmy oraz dla potrzeb ZUS.
3. Zespół powypadkowy jest zobowiązany zapoznać poszkodowanego z treścią protokołu powypadkowego przed jego zatwierdzeniem przez pracodawcę oraz poinformować go o możliwości ubiegania się o jednorazowe odszkodowanie do ZUS-u z tytułu zaistniałego wypadku.
4. Poszkodowany ma prawo zgłoszenia uwag i zastrzeżeń do ustaleń zawartych w protokole powypadkowym, o czym zespół powypadkowy jest obowiązany pouczyć poszkodowanego.
5. Poszkodowany ma prawo wglądu do akt sprawy oraz sporządzania z nich notatek i odpisów oraz kopii.
6. Zespół powypadkowy zapoznaje z treścią protokołu powypadkowego członków rodziny zmarłego pracownika oraz poucza ich o prawie do zgłoszenia uwag i zastrzeżeń do ustaleń zawartych w protokole powypadkowym.
7. Odpowiednio do miejsca zdarzenia, pracodawca po otrzymaniu protokołu powypadkowego, zatwierdza otrzymany protokół lub zwraca go zespołowi powypadkowemu w celu usunięcia stwierdzonych nieścisłości w ciągu 5 dni od daty jego wpłynięcia.
8. Po zatwierdzeniu protokołu, pracodawca przekazuje jeden egzemplarz protokołu w oryginale poszkodowanemu pracownikowi lub upoważnionemu członkowi rodziny poszkodowanego.

Ryzyko Zawodowe

Zgodnie z art. 226 Kodeksu pracy każdy pracodawca jest zobowiązany oceniać i dokumentować ryzyko związane z wykonywaną pracą oraz informować pracowników o ryzyku zawodowym i zasadach ochrony przed zagrożeniami. Również § 39 rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy [3] zobowiązuje pracodawcę do oceny i dokumentowania ryzyka zawodowego, występującego przy określonych pracach oraz stosowania niezbędnych środków profilaktycznych zmniejszających ryzyko. Przepis ten nakłada także na pracodawcę obowiązek zapewnienia organizacji pracy i stanowisk pracy w sposób zabezpieczający pracowników przed zagrożeniami wypadkowymi oraz oddziaływaniem czynników szkodliwych dla zdrowia i uciążliwych.

Co to jest ryzyko zawodowe?

Zgodnie z definicją zawartą w rozporządzeniu w sprawie ogólnych przepisów bhp, ryzyko zawodowe to prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą – w szczególności wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku narażenia na za grożenia zawodowe, występujące w środowisku pracy lub ze względu na sposób wykonywania pracy.

Kto u pracodawcy dokonuje oceny ryzyka zawodowego?

W przypadku przedsiębiorstw zatrudniających do 10 pracowników, w których pracodawca sam wykonuje zadania służby bhp i jest dobrze zorientowany w rodzaju i technologii wykonywanej pracy może on sam przeprowadzić ocenę ryzyka. W małych przedsiębiorstwach ocenę ryzyka może przeprowadzić pracownik służby bhp lub pracownik zatrudniony przy innej pracy, któremu pracodawca powierzył wykonywanie zadań służby bhp. Dokonanie oceny ryzyka można także zlecić ekspertom spoza zakładu, przy czym zawsze odpowiedzialność za prawidłowe przeprowadzenie oceny ryzyka spoczywa na pracodawcy.